هر معادله شیمیایی نشان دهنده یک واکنش شیمیایی می‌باشد.
در هر واکنش شیمیایی، موادی وجود دارد که آنها را به عنوان مواد شرکت کننده در واکنش می‌شناسیم.
+ مواد اولیه شرکت‌کننده در واکنش، واکنش دهنده نام دارد و در سمت چپ معادله شیمیایی نوشته می‌شود.
+ مواد تولید شده در واکنش را فرآورده می‌نامند و در سمت راست معادله نوشته می‌شود.
هر معادله شیمیایی باید از قانون پاستگی جرم پیروی کند. طبق قانون پایستگی جرم، ماده به وجود نمی‌آید و از بین نیز نمی‌رود.
در هر معادله شیمیایی باید تعداد اتم های موجود در هر دو سمت واکنش با هم برابر باشد. اگر برابر نبود باید معادله را موازنه کنیم یعنی با قرار دادن ضرایبی در پشت نمادهای شیمیایی مواد واکنش دهنده و فرآورده، اصطلاحاً آن معادله را موازنه می‌کنیم که این ضرایب، ضرایب استوکیومتری نام دارد.
نحوه کار با شبیه ساز
برای شروع کلیک کنید. با شروع شبیه ساز، دو گزینه بر صفحه، برای شما نمایش داده می شود.
گزینه اول، introduction (مقدمه) است که اصول کار را آموزش می دهد. در صورتی که این گزینه را انتخاب کنید، در نوار پایین برای شما سه معادله شیمیایی قرار داده شده که با انتخاب آنها می‌توانید معادله موازنه نشده را مشاهده کنید. کنار هر کدام از مواد واکنش دهنده و فرآورده مربعی قرار دارد که با تغییر دادن عدد داخل مربع می‌توانید تعداد مولکولها را در هر دو سمت معادله، تغییر دهید و تعداد اجزای تشکیل دهنده واکنش دهنده و فراورده را مقایسه کنید و سپس معادله مدنظر را موازنه کنید. در صورت قرار دادن اعداد (ضرایب استوکیومتری) درست در مربع، علامت لبخند بر روی صفحه نمایش داده می‌شود.
گزینه دوم، game (بازی) می‌باشد که با انتخاب گزینه level بازی روبرو می‌شوید. یک level از بازی را انتخاب کنید. در هر بازی، معادله هایی وجود دارد که باید آن را موازنه کنید. می‌توانید با تغییر ضرایب آنها معادله خود را موازنه کنید و اجزای تشکیل دهنده معادله هم در وسط صفحه نمایش، مشاهده کنید سپس با کلیک بر روی دکمه "بررسی" می‌توانید ببینید که آیا این کار را درست انجام داده یا خیر در صورتی که بر روی "دلیل" کلیک کنید، متوجه علت اشتباه خود خواهید شد و اگر ضرایب را درست گذاشته باشید، علامت لبخند و تیک سبز بر روی صفحه ظاهر می‌شود.
توجه: در قسمت بالا گوشه راست با تغییر Tools از گزینه هیچی به گزینه های دیگر، می‌توانید بررسی کنید که آیا معادله شما از قانون پایستگی جرم پیروی می کند یا نه؟
در معادله ای که درست موازنه شده باشد باید ترازو جرم اجزای دو طرف را برابر نشان دهد و جرم دو طرف معادله یکسان باشد.
سوال:
۱- در معادله سوختن متان، نسبت مجموع ضرایب واکنش دهنده به مجموع ضرایب فرآورده را تعیین کنید.
۲- تعداد اتم های موجود در فرآورده ی ساختن آمونیاک بیشتر است یا جدا کردن مولکول های آب؟ چرا؟
- آشنایی با معادله شیمیایی
- معرفی مواد واکنش دهنده و فرآورده
- آشنایی با موازنه و قانون پاستگی جرم
- محاسبه ضرایب استوکیومتری
