انواع سنگها
سنگها به سه دسته اصلی تقسیم میشوند: آذرین، رسوبی و دگرگونی. هر یک از این دستهها ویژگیها و فرآیندهای تشکیل خاص خود را دارند.
سنگهای آذرین
تعریف و تشکیل:
سنگهای آذرین از انجماد و سرد شدن ماگما یا مواد مذاب تشکیل میشوند. این سنگها به دو دسته تقسیم میشوند:
- آذرین درونی: این سنگها در عمق زمین و به آرامی سرد میشوند و بلورهای درشتتری دارند؛ مثال: گرانیت.
- آذرین بیرونی: این سنگها از فوران آتشفشانی و سرد شدن سریع مواد مذاب در سطح زمین به وجود میآیند و بلورهای ریزتری دارند؛ مثال: بازالت
ویژگیها:
- بافت بلوری یا شیشهای
- رنگهای متنوع، اما اغلب روشن
- کاربرد در صنعت ساختمان و تزئینات
سنگهای رسوبی
تعریف و تشکیل:
سنگهای رسوبی از تجمع و فشرده شدن ذرات رسوبات (مانند خاک، ماسه و مواد آلی) در طول زمان تشکیل میشوند. این سنگها معمولاً دارای لایههای قابل مشاهده هستند.
انواع:
- سنگهای کربناته: مانند آهک، که از تجمع کلسیت تشکیل میشوند.
- ماسهسنگها: از فشردگی ذرات ماسه تشکیل میشوند.
- شیلها: از فشردگی خاک رس به وجود میآیند.
ویژگیها:
- لایهلایه بودن
- ترکیب معدنی شامل کوارتز، فلدسپات و کانیهای رسی
- کاربرد در ساختوساز، خصوصاً در نمای ساختمان
سنگهای دگرگونی
تعریف و تشکیل:
این سنگها از دگرگونی سنگهای آذرین یا رسوبی دیگر تحت تأثیر فشار، دما و سیالات تشکیل میشوند. فرآیند دگرگونی میتواند منجر به تغییرات شیمیایی و فیزیکی در ساختار سنگ شود.
انواع بر اساس ترکیب شیمیایی:
- Pelitic: شامل شیلها و گلسنگها.
- کوارتزو فلدسپاتیک: شامل ماسهسنگهای غنی از کوارتز.
- آهکی: شامل مرمر که از کلسیت تشکیل شده است.
ویژگی ها:
- بافت بلوری، گنیسی یا صفحهای
- مقاومت بالا نسبت به سنگهای رسوبی
- کاربرد گسترده در صنعت ساختمان
نکات مهم برای شناخت سنگها:
تشخیص بافت: بررسی بافت سنگ (بلوری، لایهای) برای تشخیص نوع آن مهم است.
ترکیب شیمیایی: شناخت کانیهای موجود در هر نوع سنگ کمک به شناسایی دقیقتر آن میکند.
محل تشکیل: آگاهی از شرایط محیطی که سنگ تحت آن شکل گرفته است (عمق زمین، فشار، دما) نیز مهم است.
این دستهبندیها به ما کمک میکند تا بهتر بتوانیم ویژگیها و کاربردهای مختلف هر نوع سنگ را درک کنیم و در صنایع مختلف از آنها بهره ببریم.
- شناختن انواع سنگ
- دستهبندی سنگها