حرکت ورقه های زمین

زمين شناسان در دهه ۱۹۶۰، به اين نتيجه رسيدند که لايه خارجي زمين قطعه يکپارچه اي نيست و قطعه های بزرگ شکسته شده‌ایی هست که به آنها ورقه گفته مي شود و این ورقه ها دارای حرکات هستند که در این شبیه ساز مورد بررسی قرار می گیرد.

سنگ کره / پوسته: سنگ کره و پوسته به لایه سخت بیرونی سیارات و لایه‌ای که ما انسان‌ها روی آن زندگی می‌کنیم می‌گویند. پوسته قسمتی از لیتوسفر است. پوسته از انواع مختلفی از سنگها ساخته شده‌ است. از جمله: سنگ آذرین، سنگ رسوبی، سنگ دگرگونی.

در پایین پوسته گوشته است. پوسته دارای دو بخش متفاوت است: پوسته قاره‌ای و پوسته اقیانوسی. پوسته قشر نسبتاً نازکی در اطراف کره زمین است. ترکیب و ساختمان پوسته در زیر قاره‌ها و اقیانوس‌ها با هم متفاوت است

سست‌کره: سست‌کره یا خمیر کره، لایه سنگ نرم که بلافاصله در زیر سنگ‌کره سخت قرار گرفته و بالای گوشته زیرین قرار دارد. این بخش از زمین حالت خمیری و نیمه جامد دارد. منشا بیشتر آتشفشان و زمین لرزه ها به این قسمت مربوط است.

مرزهاي همگرا: مرزي که در امتداد آن دو ورقه، با هم برخورد مي کنند و کوه‌ها يا پهنه فرورانش را ايجاد مي کنند.

مرزهاي واگرا:  مرزي که در امتداد آن ورقه ها در جهت مخالف هم حرکت مي کنند؛ مانند پشته ميان اقيانوسي.

نحوه کار با شبیه ساز

ابتدا تیک مربوط به نشان دادن موقعیت، نشان دادن برچسب، نام مرز را روشن نمایید.

با روشن شدن تیک موقعیت نقشه مربوط به محل برخورد ورقه ها به صورت خطوط قرمز رنگ در نقشه کره زمین مشاهده می شود.

با روشن شدن تیک بر چسب نام ورقه ها نمایش داده می شود و روشن شدن تیک نام مرز تغییرات مرزها را نشان می دهد.

مرز A ( تغییرات مرزها): با کلیک بر روی مرز A فلش های زیر آن فعال می شود. با کلیک بر روی فلش سمت چپ تغییرات مرزهای مربوط به سنگ کره / پوسته را مشاهده می کنید. با کلیک بر روی فلش سمت راست ورقه ها به حالت اولیه بر می گردند.

مرز B (برخورد مرزهای همگرا ): با کلیک بر روی مرز B فلش های زیر آن فعال می شود. با کلیک چند باره بر روی فلش های این قسمت مرزهای همگرا با یکدیگر برخورد می کنند و رشته کوه‌ها به وجود می آیند که در تصویر مربوط به این قسمت فرایند ایجاد رشته کوه‌ها مشاهده می شود.

مرز C (فرورانش مرزهای همگرا ): با کلیک بر روی مرز C فلش های زیر آن فعال می شود. با کلیک بر روی فلش های این قسمت و فرورانش مرزهای همگرا در محل شکاف ایجاد شده ماگما یا مواد مذاب سست کره صعود کرده و به بستر زمین رسیده و آتشفشان ایجاد می گردد.

مرز D ( واگرا ): با کلیک بر روی مرز D فلش های زیر آن فعال می شود. با کلیک بر روی فلشهای این قسمت، در محل شکاف ایجاد شده مواد مذاب سست کره به بستر اقیانوسی رسیده و پشته های میان اقیانوسی ایجاد می شوند، و پشته اقیانوسی به طرفین حرکت کرده و موجب گسترش اقیانوس می شوند.

سوال:

1. 1- در کدام مرحله از حرکات زمین آتشفشان ایجاد می شود؟
2. 2- رشته کوه‌ها در نتیجه کدام حرکت ورقه ها ایجاد می شود؟
3. 3- در کدام مرحله از حرکات زمین پشته های اقیانوسی ایجاد می شود؟